Κατοικίδια κουνέλια: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε (μέρος Β)

Στη συνέχεια του άρθρου μου για τα κατοικίδια κουνέλια, αναλύονται τα συχνότερα νοσήματά τους και η σωστή διαχείρισή τους μέσα στο νέο περιβάλλον που συναντούν, στο καινούριο τους σπίτι. Είναι δυσάρεστο που οδηγούνται τα κουνέλια στον κτηνίατρο συχνότερα λόγω λαθών στη διατροφή και τη διαχείρισή τους, παρά λόγω ασθένειας από κάποιο λοιμογόνο παράγοντα. Είναι καλύτερα να ενημερωθείτε για τις φυσιολογικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των κουνελιών, προτού αποφασίσετε να υιοθετήσετε αυτό το υπέροχο ζωάκι.

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

1.Υπερανάπτυξη των οδόντων – ατελής σύγκλειση γνάθων – Τα δόντια των κουνελιών μεγαλώνουν περίπου 10 εκατοστά το χρόνο. Αν αυτά δεν «ακονίζονται» επαρκώς μέσω της διατροφής και των παιχνιδιών του ζώου, τότε οδηγούνται σε υπερανάπτυξη. Το ζώο δεν τρώει, αδυνατίζει και χρήζει άμεσης εξέτασης από κτηνίατρο.

2. Γαστρίτιδα από τριχοβεζοάρια – Αυτά προκαλούνται από τις τρίχες που καταπίνει συνεχώς το κουνέλι και δεν αποβάλλονται, ελλείψει φυτικών ινών στη διατροφή του. Το ζώο είναι ανόρεκτο, αδυνατίζει και μπορεί να κάνει διάρροια. Δώστε στο κουνέλι σας ξηρό χόρτο υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και φρέσκο χυμό από ανανά που περιέχει πρωτεολυτικά ένζυμα που βοηθούν να διαλυθούν τα τριχοβεζοάρια και να αποβληθούν ευκολότερα. Αν το κουνέλι σας δεν τρώει για πάνω από μία ημέρα, επισκεφθείτε τον κτηνίατρό σας.

3.Τραυματικά κατάγματα και εξαρθρήματα της σπονδυλικής στήλης – Τα κουνέλια έχουν αδύναμο σκελετό, σε σχέση με τους πιο δυνατούς του μύες. Αν αφεθούν να χτυπιούνται μέσα στο κλουβί ή στα χέρια μας, ή πέσουν από ύψος, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να σπάσει ή να εξαρθρωθεί η σπονδυλική τους στήλη. Τις περισσότερες φορές τα τραύματα αυτά είναι πολύ σοβαρά και δε μπορεί να γίνει θεραπεία.

4.Αδενοκαρκίνωμα της μήτρας – Το ποσοστό εμφάνισης νεοπλασιών της μήτρας σε κουνέλες ηλικίας άνω των 5 ετών ξεπερνάει το 50%. Μόνη λύση είναι η αφαίρεση της μήτρας, που καλό είναι να γίνεται προληπτική στείρωση όλων των θηλυκών ζώων σε νεαρή ηλικία, ώστε να προληφθούν τέτοιου είδους προβλήματα.

5.Παστεριδίαση – Αν το κουνέλι σας εμφανίζει ρινικό έκκριμα, δακρύρροια, επιπεφυκίτιδα, πταρμό, βήχα ή/και ωτίτιδα και αποστήματα, τότε πιθανά έχει προσβληθεί από το μικρόβιο Pasteurella multocida. Χρειάζεται άμεσα να ξεκινήσει συστηματική αντιμικροβιακή αγωγή και τοπική θεραπεία.

6.Εντερίτιδα – Μπορεί να προκαλείται από το μικρόβιο Clostidium piliforme (νόσος του Tyzzer), από κοκκίδια (παράσιτα), από Salmonella, από κολιβακίλλωση ή από ιούς, αλλά το πιο σύνηθες είναι να οφείλεται σε διατροφικά προβλήματα ή διαχείρισης. Το ζώο εμφανίζει υδαρή κόπρανα, ανορεξία, λήθαργο, ακόμη και αιφνίδιο θάνατο. Είναι απαραίτητη η ενημέρωση του κτηνιάτρου για την ακριβή διατροφή του ζώου, ώστε να αποκλειστούν διατροφικά αίτια και να διερευνηθούν τυχόν λοιμώδη.

7.Ωτακαρίωση από το άκαρι Psoroptes cuniculi – Αν το κουνέλι σας προσβληθεί από το άκαρι αυτό, θα παρατηρήσετε έντονο κνησμό των ωτικών πτερυγίων του και κρούστες παχιές και ξηρές στο εσωτερικό τους. Θα απαλλαγεί σχετικά εύκολα από αυτό αν ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία.

8. Κοκκιδίωση – Διακρίνεται σε ηπατική και εντερική. Στην πρώτη διαπιστώνεται ίκτερος (κίτρινη χροιά βλεννογόνων) και ηπατομεγαλία, ενώ στη δεύτερη διάρροια, ανορεξία και πρησμένη κοιλιά. Και οι δύο περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν στο θάνατο του ζώου, γι’αυτό πρέπει άμεσα να ξεκινήσει συστηματική αντικοκκιδιακή θεραπεία.

9. Encephalitozoon cuniculi – Αν το κουνέλι σας καταπιεί σπόρους αυτού του παρασίτου με το νερό ή την τροφή του, θα εμφανίσει νευρολογικές διαταραχές, όπως κλίση της κεφαλής, ξαφνική παράλυση των άκρων, αστάθεια και ακράτεια ούρων. Ακόμη εμφανίζονται προβλήματα από τα νεφρά και τα μάτια και το κουνέλι αποβάλλει τους σπόρους με τα ούρα του.

ΣΤΕΙΡΩΣΗ: Τα στειρωμένα κουνέλια είναι πιο υγιή και ζουν περισσότερο από τα μη στειρωμένα. Για τα θηλυκά αφορά κυρίως την πρόληψη ασθενειών, όπως τα νεοπλάσματα του γεννητικού συστήματος (μήτρα, ωοθήκες, μαστοί) και οι φλεγμονές της μήτρας, ενώ στα αρσενικά κυρίως αποτρέπεται η επιθετική συμπεριφορά και οι αυτοτραυματισμοί μέσα στο σπίτι. Τα στειρωμένα κουνέλια είναι καλύτερα για το σπίτι γιατί είναι πιο ήρεμα, πιο εκδηλωτικά προς τον ιδιοκτήτη, πιο συντροφικά και χαδιάρικα, εφόσον δεν έχουν πια το άγχος του ζευγαρώματος. Αποτρέπεται η ανεπιθύμητη συνήθεια του κούνελου να μαρκάρει το σπίτι με ούρα και τα ζώα ακούν πιο πολύ τον ιδιοκτήτη και είναι πιο εύκολο να εκπαιδευτούν στο να χρησιμοποιούν το δοχείο υγιεινής τους και το σπιτάκι τους. Αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες κυήσεις και το κουνέλι πλέον γίνεται πιο κοινωνικό και ανέχεται την παρουσία άλλων κουνελιών στο σπίτι, του ίδιου ή του αντίθετου φύλου. Η στείρωση συνίσταται να γίνεται μετά τους 6 μήνες στα θηλυκά και μετά την κάθοδο των όρχεων στα αρσενικά, γύρω στους 4 μήνες.

ΣΠΙΤΑΚΙ: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κλουβάκι ή κάποιο σπιτάκι, αυτοσχέδιο ή του εμπορίου. Το πάτωμα του κλουβιού πρέπει να μην είναι συρμάτινο με κενά, γιατί τα κουνέλια έχουν ευαίσθητα πατουσάκια, χωρίς πελματικά φύματα και θα τραυματιστούν. Αν χρησιμοποιήσετε συρμάτινο κλουβί, τοποθετήστε υπόστρωμα (ξύλινο ή κάποιο χαλάκι ή μαξιλαράκι) για να κάθεται εκεί το κουνέλι, αλλιώς θα το βλέπετε να κάθεται συνεχώς μέσα στο δοχείο υγιεινής του. Καλό είναι το κλουβί να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να χωράει το νεράκι του, το φαγητό και το δοχείο υγιεινής του, αρκετά ψηλό ώστε να στέκεται στα πίσω πόδια και να περισσεύει επαρκής χώρος για να μπορεί να κινείται με άνεση (περίπου 4 φορές το μέγεθος του κουνελιού). Να δείξετε στο ζωάκι σας ότι ο χώρος αυτός του ανήκει, ώστε να νιώθει ασφαλής μέσα σε αυτόν και να μη διστάζει να μπαινοβγαίνει όποτε θέλει. Ο χώρος αυτός θα είναι το σπίτι του, όπου θα πηγαίνει τουαλέτα, θα τρώει, θα κοιμάται και θα περνάει αρκετό από το χρόνο του. Μην το τρομάζετε τραβώντας το έξω και φροντίστε ο χώρος αυτός να είναι πάντα καθαρός, με φρέσκο νεράκι, φαγητό και άχυρο και καθαρό δοχείο υγεινής, απαλλαγμένο από μυρωδιές.

ΟΥΡΑ-ΚΟΠΡΑΝΑ: Εκπαιδεύστε το κουνέλι σας να ουρεί και να αφοδεύει μέσα στο δοχείο που έχετε επιλέξει και έχετε τοποθετήσει μέσα στο κλουβάκι του (αν δε χωράει μπορείτε να το τοποθετήσετε εκτός του σπιτιού του, κάπου που το κουνέλι θα νιώθει άνετα να πηγαίνει). Στη βάση μπορείτε να επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε άχυρο, εφημερίδες ή επεξεργασμένα προϊόντα ξύλου (πριονίδι) και χαρτιού που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Το πιο απλό και οικονομικό είναι να χρησιμοποιήσετε μια λεκάνη ή αμμοδόχο γάτας και να τοποθετήσετε στη βάση πεπιεμένο χαρτί ή κομμένες λωρίδες από εφημερίδες για να απορροφούν τα ούρα, και από πάνω άχυρο που να μπορεί να φαγωθεί με ασφάλεια από το κουνέλι. Το πριονίδι από κέδρο και πεύκο προκαλεί ηπατοτοξικότητα αν φαγωθεί από το κουνέλι, γι’αυτό να αποφεύγεται. Η άμμος υγιεινής της γάτας αν και βολική, δεν είναι καλή επιλογή γιατί ερεθίζει τα μάτια και το αναπνευστικό του λόγω της σκόνης και θα δημιουργήσει πρόβλημα στο γαστρεντερικό του σύστημα αν φαγωθεί από το κουνέλι. Σε γενικές γραμμές ό,τι κι αν χρησιμοποιήσετε, να είστε σίγουροι ότι είναι βρώσιμο από το κουνέλι, για να μπορεί το ζώο να κάθεται εκεί και να μην έχετε το φόβο ότι θα φάει κάτι που δεν πρέπει. Σε κάθε περίπτωση οι εφημερίδες και το άχυρο πρέπει να αλλάζονται τουλάχιστον μέρα παρά μέρα, ώστε το κλουβί να είναι πάντα καθαρό και να ενθαρρύνεται το ζώο να ουρεί εκεί και να μπορεί αν θέλει να ξαπλώσει, να φάει χόρτο και να περάσει χρόνο.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ: Πριν πάρετε κουνέλι, πρέπει να ελέγξετε καλά το χώρο που θα κινείται και να ασφαλίσετε την περιοχή περιορίζοντας, όσο γίνεται, τους κινδύνους. Στην ουσία προλαμβάνετε τη φθορά της περιουσίας σας, προστατεύετε το κουνέλι σας από τραυματισμούς και του παρέχετε αντικείμενα που θα χρησιμοποιεί για να παίζει με ασφάλεια. Πρώτη προτεραιότητα είναι να απομακρύνετε τα ηλεκτρικά καλώδια (τηλεόρασης, τηλεφώνου, υπολογιστή) που τα κουνέλια λατρεύουν να μασούν. Προστατέψτε τις γλάστρες με τα λουλούδια, τοποθετώντας τις σε ψηλά έπιπλα ή έξω από το σπίτι. Μην αφήνετε να το πλησιάζουν άλλα ζώα που το κουνέλι δε γνωρίζει γιατί μπορεί να πανικοβληθεί από το φόβο του και μην το αφήνετε στο μπαλκόνι αν χωράει να πέσει από ακάλυπτα σημεία. Όταν το κουνέλι είναι κάτω του ενός έτους, είναι υπερκινητικό και μπορεί να πηδήξει αρκετά ψηλά, γι’αυτό χρειάζεται συνεχή προσοχή, για να εντοπίσετε πιθανά σημεία που μπορεί να του προκαλέσουν τραυματισμό.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ: Αν το κουνέλι σας το έχετε λίγο καιρό ή δεν είναι εκπαιδευμένο, τότε θα ήταν ρίσκο να το αφήνετε να κυκλοφορεί ελεύθερο μέσα στο σπίτι τις ώρες που εσείς λείπετε. Τα κουνέλια έχουν την ιδιαιτερότητα να κοιμούνται την ημέρα και τη νύχτα και να γίνονται πιο ενεργητικά όταν πέφτει το φως, δηλαδή το σούρουπο και το ξημέρωμα. Γι’αυτό μπορείτε να το βγάζετε έξω το απόγευμα και το πρωί, πριν φύγετε από το σπίτι, για να εκτονώνει την ενέργειά του. Όταν πλέον γνωρίζετε πώς συμπεριφέρεται το κουνέλι σας όταν μένει μόνο του και το σπίτι είναι ασφαλές χωρίς εστίες πιθανού τραυματισμού, τότε μπορείτε να το αφήνετε ελεύθερο, ακόμη κι όταν λείπετε. Πάντα να του παρέχετε πολλά είδη παιχνιδιού για να μη βαριέται και κάνει ζημιές. Γενικά είναι καλύτερο το κουνέλι να μάθει και να πηγαίνει στο κλουβί του για το φαγητό, την ανάγκη και τον ύπνο του και να παίζει έξω τις υπόλοιπες ώρες. Ο συνεχής περιορισμός από την άλλη πλευρά, προκαλεί ανία στα κουνέλια, που οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής και διαταραχές συμπεριφοράς, με επικίνδυνα αποτελέσματα.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ: Το κουνέλι βαριέται εύκολα και αρχίζει γρήγορα τις ζαβολιές, όταν δεν έχει κάτι να απασχολείται. Δώστε του παιχνίδια να διασκεδάζει, αλλά και να μπορεί να ροκανίζει όταν είναι μόνο του. Μερικά παραδείγματα παιχνιδιών είναι: χαρτόκουτα ανοικτά από δύο μεριές για να μπαινοβγαίνει, χαρτονένια ρολά, συσκευασίες δημητριακών, σκισμένες εφημερίδες και περιοδικά, παιχνιδάκια γάτας (μπαλάκια με κουδουνάκια), παιχνίδια πουλιών που κρέμονται από την οροφή του κλουβιού, ξερά κουκουνάρια, μία μικρή πετσέτα ή αντικείμενα στα οποία μπορεί να σκαρφαλώσει. Σε κάθε περίπτωση, προσέξτε να μη μπορεί να καταπιεί το παιχνίδι (μικρή πλαστική μπαλίτσα), να μη βγάζει χρώμα ή μελάνι και να μη μπορεί να τραυματιστεί με αυτό (πολύ αιχμηρές γωνίες, ψαλίδια). Ακόμη δώστε τους κλαδιά από κάποια δέντρα που μπορούν να ροκανίζουν αρκετές ώρες, όπως μηλιά και ιτιά. Πάντα τα κλαδιά να είναι πλυμένα και καθαρά και είναι καλό να μπουν στην κατάψυξη για ένα βράδυ για να σκοτωθούν τυχόν μικροοργανισμοί.

ΠΗΓΗ: www.diagnovet.gr