Ιογενή νοσήματα της Γάτας – Μέρος 3, του Στάθη Συμεωνίδη

 ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΠΕΡΙΤΟΝΙΤΙΔΑ

Η Λοιμώδης Περιτονίτιδα είναι ένα λοιμώδες νόσημα που οφείλεται σε ιό της οικογένειας των  κοροναϊών. Η προσβολή του ζώου δεν οδηγεί απαραίτητα σε νόσηση, ορισμένα στελέχη του ιού προσβάλλουν τις γάτες χωρίς να δημιουργούν  ιδιαίτερα προβλήματα (μια ελαφριάς μορφής, αυτοπεριοριζόμενη, διάρροια πχ). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων όμως, τα ζώα εκδηλώνουν σοβαρή νόσο. Αυτό οφείλεται είτε σε μετάλλαξη, είτε σε αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος του ζώου εξαιτίας δυσμενών συνθηκών υγείας ή διαβίωσης. Στην περίπτωση αυτή, κατά την εξέλιξη της νόσου, επηρεάζονται πολλά συστήματα του οργανισμού του ζώου καθιστώντας αδύναμο το ανοσοποιητικό του σύστημα και οδηγώντας στην κατάληξή του.

• Πώς μεταδίδεται και ποιες γάτες κινδυνεύουν περισσότερο;

Ο ιός μεταδίδεται  μέσω του σάλιου ή των κοπράνων, με την κατάποση ή εισπνοή των σωματιδίων του, κυρίως από γάτες που νοσούν . Διατηρείται στο εξωτερικό περιβάλλον για αρκετές εβδομάδες, γεγονός που αυξάνει τη συχνότητα μετάδοσης από μια γάτα σε άλλη σε χώρους όπου διαβιούν ή σιτίζονται αρκετές γάτες μαζί, οπότε υπάρχουν μολυσμένα σκεύη, επιφάνειες και κόπρανα.

Η  πιθανότητα μετάδοσης του ιού στα μικρά γατάκια από τη μητέρα τους ή από το γάλα της παραμένει ασαφής, ενώ ίσως υπάρχει και μια γενετική προδιάθεση ορισμένων φυλών για την εκδήλωση της νόσου, η οποία όμως δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια.

Όλες οι γάτες οι οποίες είναι φορείς του ιού, έχουν πιθανότητες να εκδηλώσουν τη νόσο, αλλά οι γάτες με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα είναι αυτές με τις περισσότερες πιθανότητες. Συνεπώς, τα μικρά γατάκια, οι γάτες μεγάλης ηλικίας αλλά και όσες πάσχουν από κάποιο άλλο νόσημα που μπορεί να επηρεάζει την άμυνα του οργανισμού (π.χ. FeLV, FIV), είναι πιο ευαίσθητες στην εκδήλωση του νοσήματος

• Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου?

Κατά την αρχική μόλυνση από τον ιό, η γάτα μπορεί να μην εκδηλώσει καθόλου συμπτώματα ή να εμφανίσει μια ελαφριά διάρροια ή αναπνευστικά συμπτώματα όπως φτάρνισμα ή ρινικό έκκριμα. Αν στη συνέχεια εξελιχθεί η νόσος σε λοιμώδη περιτονίτιδα, τότε τα συμπτώματα ποικίλουν και οι μορφές εκδήλωσης χωρίζονται σε δύο τύπους: την Ξηρή και την Υγρή μορφή.

• Υγρή μορφή: Είναι η πιο συχνή μορφή και εξελίσσεται πιο γρήγορα. Το ζώο εμφανίζει κατάπτωση και ανορεξία, που οδηγεί σε απώλεια βάρους, ενώ βασικό χαρακτηριστικό είναι και η συσσώρευση υγρού στην κοιλιά, ή σπανιότερα και στο θώρακα, προκαλώντας του δύσπνοια. Μπορεί επίσης, να εμφανίσει διάρροια και αρκετές φορές ίκτερο.
• Ξηρή μορφή: Η μορφή αυτή εξελίσσεται πιο αργά, ενώ παρουσιάζει παρόμοια συμπτώματα με την υγρή (απώλεια βάρους, κατάπτωση, ίκτερος, διάρροια), αλλά απουσιάζει η συσσώρευση υγρού στην κοιλιά. Κατά την εξέλιξη της νόσου είναι πιθανόν να υπάρξουν και οφθαλμολογικά ή/και νευρολογικά συμπτώματα με τελική έκβαση την απώλεια της όρασης και την δυσκολία στην κίνηση ή και την παράλυση του ζώου, αντίστοιχα.

• Πώς μπορεί να γίνει διάγνωση και μπορεί να θεραπευτεί το ζώο;

Λόγω της ποικιλίας των συμπτωμάτων, τα οποία θα μπορούσαν να προέρχονται και από διάφορες άλλες αιτίες, η διάγνωση της νόσου είναι δύσκολη και συχνά ασαφής. Για να γίνει, συνδυάζονται και εκτιμώνται από τον κτηνίατρο τόσο η κλινική εικόνα του ζώου όσο και τα ευρήματα από ορισμένες εξετάσεις, όπως οι ακτινογραφίες, αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις καθώς και ειδικές ορολογικές δοκιμές που ανιχνεύουν την ύπαρξη αντισωμάτων κατά του ιού, στον οργανισμό του ζώου ή την ανάλυση του υγρού που συσσωρεύεται στην κοιλιά, κατά την υγρή μορφή.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για τη Λοιμώδη Περιτονίτιδα. Η νόσος αντιμετωπίζεται συμπτωματικά και υποστηρικτικά. Στην υγρή μορφή, όπου τα πράγματα εξελίσσονται πιο γρήγορα, το ζώο καταλήγει τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην ξηρή μορφή, μπορεί να ζήσει περισσότερο, με φροντίδα και  υποστήριξη της διατροφής του, με εξασφάλιση καλών συνθηκών διαβίωσης και με ενίσχυσή του με ορούς και φάρμακα για τις δευτερογενείς επιπλοκές. Φάρμακα τα οποία σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα του ζώου, έχουν εφαρμοστεί αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

• Μπορώ να προστατέψω το ζώο μου;

Δεν υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο για τη νόσο, συνεπώς μπορούν να εφαρμοστούν μόνο προληπτικά μέτρα. Αυτά περιλαμβάνουν την αποφυγή συνύπαρξης πολλών γατών και, στις περιπτώσεις όπου αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί, την εφαρμογή σχολαστικής υγιεινής τόσο για τα δοχεία φαγητού και νερού όσο και για τις αμμοδόχους. Τα σκεύη θα πρέπει να είναι επαρκή, ώστε να μην σιτίζονται πολλές γάτες από το ίδιο (ιδανικά, το κάθε ζώο να έχει τα δικά του). Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με αδέσποτα ζώα, ειδικά σε μέρη όπου συνωστίζονται πολλά.